Ένα ενεργειακό παραμύθι

Ένα ακόμη παραμύθι για την... ωραία πριγκίπισσα των αγωγών, που ονειρεύετα ι να περάσει από την Ελλάδα, μας διηγούνται τις τελευταίες εβδομάδες οι πολιτικοί παράγοντες που χειρίζονται τις υποθέσεις των ενεργειακών σχέσεων της χώρας μας. Αυτή τη φορά τον... λεγάμενο τον λένε TAP, αλλά, ας κρατήσουμε μια πισινή, καθότι και άλλες φορές ανακοινώθηκαν με υπογραφές και παράτες  αγωγοί, τους οποίους δεν είδαμε ούτε στα όνειρά μας.

Το επικοινωνιακό παιχνίδι, που τόσο ανάγκη έχει και η κυβέρνησή μας (το βασίλειό της για μια επιτυχία!) έχει στηθεί για τα καλά. Αυτήν τη φορά το όμορφο βασιλόπουλο, που θα μεταφέρει την πριγκίπισσα με το άλογό του περνώντας από το ελληνικό έδαφος, δεν έρχεται ούτε από την παγωμένη Σιβηρία ούτε από την... άγρια Δύση. Έρχεται από τον Καύκασο και τα πλούσια μέρη της Κασπίας.

Μόνο που προσφορές για το... γαμήλιο ταξίδι των ερωτευμένων με τους αγωγούς υπάρχουν πολλές και περισσότερο δελεαστικές απ’ ό,τι ένας ΔΕΣΦΑ ή κάποια κίνητρα που είναι έτοιμη να προσφέρει η πτωχή πλην τιμία (;) Ελλάς!

Η κυβέρνηση έκανε ό,τι μπορούσε: Δίνει τον Διαχειριστή του Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) στο Αζερμπαϊτζάν, για να κάνει πιο δελεαστική την προοπτική να επιλεγεί ο αγωγός TAP έναντι του Nabucco West. Ο τελευταίος παρακάμπτει την Ελλάδα, ενώ ο TAP είναι ο μόνος που απέμεινε από την πληθώρα των αγωγών που θα περνούσαν από ελληνικό έδαφος! Επιπλέον, η Αθήνα υπόσχεται κάθε δυνατή υποστήριξη και ειδικά κίνητρα (φοροαπαλλαγές, ενισχύσεις από κοινοτικούς πόρους κ.λπ.) ώστε να δελεάσει την κοινοπραξία που θα βγάλει αέριο από το πεδίο «Shah Deniz 2».

Τα ίδια είχαν υποσχεθεί και οι προηγούμενες κυβερνήσεις σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις. Ωστόσο, παρά τα μεγάλα λόγια και τις «ακριβές» υποσχέσεις, δεν είδαμε να ξεκινά η κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη! Το μεγαλεπήβολο σχέδιο για τον αγωγό φυσικού αερίου ITGI (Τουρκία - Ελλάδα - Ιταλία) έφτασε στο παρά πέντε της κατασκευής, αλλά κι αυτός έμεινε στα χαρτιά.

Ο South Stream, που είχε αρχίσει να φιγουράρει ως το φαβορί στον αγώνα δρόμου των αγωγών, μπήκε στον πάγο από τους ίδιους τους εμπνευστές του, τους Ρώσους, όταν διαπίστωσαν ότι άλλα συμφέροντα δημιουργούν συγκρουσιακές καταστάσεις, άρα υπονομεύουν την ασφάλεια της οποιασδήποτε επένδυσης.

Επιπλέον, η Ελλάδα, με τη σημαντική γεωστρατηγική θέση σε μία περιοχή απ’ όπου θα περάσουν οι ενεργειακές πρώτες ύλες για να καταλήξουν στις δυτικές χώρες, βρίσκεται στον κυκεώνα της οικονομικής κρίσης, με την ύφεση να ισοπεδώνει κάθε αξία, αλλά και να υπονομεύει τη διαπραγματευτική της θέση.

Τα αφεντικά

Ακόμη μία φορά, η χώρα μας παραμένει έρμαιο των διαθέσεων άλλων δυνάμεων, πολύ πιο ισχυρών, που αποφασίζουν για τις κινήσεις στην ενεργειακή σκακιέρα της περιοχής, από την οποία θα κριθεί και η συνολική έκβαση της αντιπαράθεσης για τον έλεγχο της διεθνούς ενεργειακής αγοράς.

Τα πράγματα είναι απλά: Η κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν οι ποσότητες αερίου από την Κασπία, για να διατεθούν στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω (όπως όλα έδειχναν χθες) του TAP ή οποιουδήποτε άλλου αγωγού, δεν θα αποφασιστεί στην Αθήνα από την ελληνική κυβέρνηση ή στο Μπακού από την ηγεσία των Αζέρων. Οι αποφάσεις λαμβάνονται στα ανώτατα κλιμάκια των ενεργειακών κολοσσών του πλανήτη, με απολύτως ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, δηλαδή με βάση το ποια επένδυση θα αποδώσει τα μεγαλύτερα κέρδη.

Για να καταλάβουμε πιο καλά ποιος παίρνει αποφάσεις και με ποιες διαδικασίες, αρκεί να ρίξουμε μία ματιά στις εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν στην κοινοπραξία που έχει αναλάβει την έρευνα και την παραγωγή φυσικού αερίου από τα αζέρικα πεδία «Shah Deniz 1» και «Shah Deniz 2», σε θαλάσσιες περιοχές της Κασπίας.

• Επικεφαλής της πολυσχιδούς κοινοπραξίας είναι ο ευρωπαϊκός πολυεθνικός ενεργειακός όμιλος BP με συμμετοχή 25,5%.

• Ίδιο ποσοστό κατέχει ο μεγαλύτερος νορβηγικός πετρελαϊκός όμιλος Statoil.

• Από 10% μοιράζονται η αζέρικη κρατική ενεργειακή εταιρεία Socar, η γαλλική εταιρεία Total, ο μεγαλύτερος ρωσικός ιδιωτικός ενεργειακός όμιλος LUKoil και ο ιρανικός κρατικός πετρελαϊκός όμιλος NIOC.

• Το υπόλοιπο 9% της κοινοπραξίας ανήκει στην τουρκική κρατική εταιρεία TRAO.

• Πριν από μερικά χρόνια ποσοστό 5% κατείχε η ιταλική Eni, αλλά πούλησε το μερίδιό της στους Ρώσους της LUKoil.

Στην ουσία αυτοί οι ενεργειακοί γίγαντες θα αποφασίσουν ποιον από τους ενεργειακούς «διαδρόμους» επέλεξαν για να προωθήσουν τα περίπου 20 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως προς πελάτες στην Ευρώπη, όταν η παραγωγή στο «Shah Deniz 2» θα φτάσει στο ανώτατο σημείο της. Όπως όλοι καταλαβαίνουμε, η απόφαση ελήφθη με βάση τα δικά τους συμφέροντα και χωρίς κανέναν απολύτως συναισθηματισμό.

Αυτό σημαίνει πως ακόμη και η ολοκλήρωση της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από τη Socar μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά για την τελική απόφαση, αλλά δεν θα λειτουργήσει καθοριστικά. Το 10% των Αζέρων, μαζί με το 25,5% των Νορβηγών της Statoil (που συμμετέχει στην κοινοπραξία για την κατασκευή του TAP) δεν αρκεί για να πείσει τους συνεταίρους τους ότι η διαδρομή που περιλαμβάνει και την Ελλάδα αποτελεί την καλύτερη οικονομική λύση.

Στον TAP συμμετέχουν οι Νορβηγοί και οι Ελβετοί της AXPO με 42,5% η κάθε πλευρά και το υπόλοιπο 15% ελέγχεται από τη γερμανική E.ON. Ruhrgas.

Από την άλλη πλευρά, στην κοινοπραξία για την κατασκευή του Nabucco West συμμετέχουν η τουρκική Botas, η βουλγαρική ΒΕΗ, η ουγγρική MOL μέσω θυγατρικής της, η αυστριακή OMV και η ρουμανική Transgaz. Τον περασμένο Μάρτιο αποσύρθηκε από την κοινοπραξία ο γερμανικός όμιλος RWE (παλιός γνώριμός μας από την προσπάθεια για συνεργασία με τη ΔΕΗ), ενώ εδώ και μερικές εβδομάδες έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχει ο γαλλικός όμιλος GDF Suez (με δραστηριότητες και συνεργασίες στην Ελλάδα).

Ο αμερικανικός παράγοντας διατείνεται πως τηρεί ουδέτερη στάση μεταξύ των δύο αγωγών, οι οποίοι συναγωνίζονται μεν για το αέριο της Κασπίας, αλλά στην ουσία έχουν κοινό στόχο: να παρακάμψουν τους αγωγούς ρωσικών συμφερόντων και να τροφοδοτήσουν τις ευρωπαϊκές αγορές με αέριο που δεν ελέγχεται από τη Μόσχα.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι παράτες και οι φανφάρες για την κάθοδο των εκπροσώπων του Shah Deniz μπορεί να αποδειχθούν πολύ σύντομα το ίδιο... ρεαλιστικές όσο και όταν η κυβέρνηση διαφήμιζε την κάθοδο των Ρώσων για να εξαγοράσουν τη ΔΕΠΑ. Πολύ περισσότερο που, εάν επιλεγεί ο «διάδρομος» που παρακάμπτει τη χώρα μας, οι Αζέροι δεν θα έχουν λόγο να προχωρήσουν την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ. Οπότε μία ακόμη αποκρατικοποίηση θα βρεθεί στο απόλυτο κενό!

Πηγή: topontiki.gr

Ανακοίνωση του Τμήματος Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ

Ανακοίνωση του Τμήματος Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ