Δευτέρα 19 Φεβρουαρίου 2018

Καθαρά Δευτέρα: Η προέλευση, η χρήση, το έθιμο και η κατασκευή του χαρταετού

Ο χαρταετός είναι μια ελαφριά κατασκευή η οποία πετάει με τη βοήθεια του αέρα. Ο χαρταετός κρατιέται απ' αυτόν που τον πετάει μέσω της καλούμπας.
Η συνήθεια του πετάγματος χαρταετού προέρχεται από την Κίνα πιθανότατα. Είναι δημοφιλής σήμερα στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Ινδία, στην Ταϊλάνδη και στο Αφγανιστάν. Στην Ελλάδα το πέταγμα του χαρταετού είναι μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του εορτασμού της -τα κούλουμα.
Ο σκελετός των χαρταετών κατασκευάζεται είτε από ελαφρύ ξύλο είτε από πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί.
Ο πρώτος χαρταετός πιστεύετε πως κατασκευάστηκε στην Κίνα το 1000 π.Χ. αν και η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι για τον 4ο αιώνα π.Χ. Στην συνέχεια οι Κινέζοι πέρασαν σε πρακτικές εφαρμογές των χαρταετών. Συγκεκριμένα είχε βάλει έναν διαγωνισμό για τον πρώτο που θα κατάφερνε να πετάξει με έναν χαρταετό (αν και όχι φτιαγμένος από χαρτί), όπου ο νικητής θα κέρδιζε την ελευθερία του.
Σε νεότερα χρόνια, οι χαρταετοί χρησιμοποιούνταν και για κατασκοπευτικούς σκοπούς σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις των αντιπάλων. Ταυτόχρονα, τοπογραφικές πτήσεις εκτελούνταν από Κινέζους για να υπολογίσουν την ακριβή τοποθεσία του παλατιού το οποίο ήταν απόρρητο στην Κίνα της εποχής εκείνης.
Και στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν δείγματα χαρταετών. Ο Αρχύτας έκανε μελέτες πάνω στις πτήσεις χαρταετών, τις οποίες αργότερα συμβουλεύθηκε ο Γαλιλαίος. Επίσης, αγγειογραφίες της εποχής εκείνης (4ος π.Χ. αιώνας) δείχνουν νεαρά να πετάει χαρταετό.
Στην Ευρώπη υπάρχουν πολλές αναφορές στους χαρταετούς, αλλά όλες μετά το 1400 μ.Χ. Πιο συγκεκριμένα, πιστεύετε ότι στην Ευρώπη ήρθε ο χαρταετός από την Ασία, έπειτα από την επίσκεψη Χριστιανών μοναχών.
Κατασκευή χαρταετού
Πώς να φτιάξετε έναν κλασικό εξάγωνο χαρταετό
Υλικά
  • Τρεις βέργες ή καλάμι ή κάποιο άλλο ελαφρύ ξύλο
  • Σπάγκος
  • Κόλλα
  • Χαρτί γλασέ σε χρώμα της αρεσκείας σας ή πολύ λεπτό νάιλον
  • Λεπτό σύρμα
  • Ταινία κολλητική
  • Χρωματιστά χαρτιά ή εφημερίδες για την ουρά
Κατασκευή
1. Παίρνουμε τα τρία ξύλα και τα κόβουμε όλα στο ίδιο μήκος (60- 80 εκατοστά). Τα δένουμε με τον σπάγκο στο κέντρο πολύ σφιχτά μεταξύ τους (το ένα πάνω στο άλλο). Αφήνουμε περίπου μισό μέτρο σπάγκο να κρέμεται.
2. Στην άκρη του ενός ξύλου δένουμε σφιχτά το συρματάκι(εάν δεν έχετε χρησιμοποιήστε σπάγκο). Το περνάμε περιμετρικά στο σκελετό του χαρταετού δένοντας το σφιχτά γύρω από κάθε ξυλαράκι, σε μια εγκοπή που θα κάνουμε με ένα μαχαιράκι.
Πρέπει να προσέξουμε καθώς θα δένουμε το σύρμα να διατηρούνται ίσες αποστάσεις ανάμεσα στα ξύλα, ώστε στο τέλος να έχουμε ένα κανονικό εξάγωνο.
3. Βάζουμε τον σκελετό πάνω στο χαρτί ή στο πλαστικό και το κόβουμε γύρω γύρω στην περίμετρο του εξαγώνου αφήνοντας ένα περιθώριο ως 5 εκατοστά.
Εδώ ήρθε η ώρα να βάλετε το δικό σας στίγμα στον χαρταετό, μπορείτε να κολλήσετε ή να ζωγραφίσετε ότι επιθυμείτε, αρκεί να μην τον βαρύνετε πολύ…
Αφού τον διακοσμήσουμε βάζουμε ξανά τον σκελετό πάνω στο χαρτί και διπλώνουμε τα περιθώρια προς τα μέσα «αγκαλιάζοντας) το σύρμα σαν στρίφωμα. Το κολλάμε με κόλλα ή ταινία.
Σε δύο άκρα (β, γ) στερεώνουμε σπάγκο ώστε να δέσουμε στην μέση του την ουρά. Εδώ χρειάζεται λίγη προσοχή ώστε αβ=αγ=γδ=βδ.
Η ουρά πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 φορές μεγαλύτερη από το μήκος του χαρταετού, έτσι ώστε ο χαρταετός μας να μπορεί να πετάει τέλεια.
Την ουρά θα την φτιάξετε από εφημερίδες ή χρωματιστά χαρτιά μήκους περίπου 20 εκ. και θα τα δέσετε στον σπάγκο σε απόσταση 20 εκ. το ένα από το άλλο.
Στα απέναντι άκρα από αυτά που δέσαμε την ουρά μας (ε, ζ) θα δέσουμε τα ζύγια. Εδώ χρειάζεται προσοχή γιατί είναι το σημαντικότερο κομμάτι του αετού μας. Θα δέσουμε 2 κομμάτια σπάγκο στα άκρα ε & ζ και το καθένα θα ενωθεί με τον σπάγκο που αφήσαμε να κρέμεται στο κέντρο του αετού. Τα ζύγια πρέπει να σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο. Στο σημείο της ένωσης δένουμε την καλούμπα μας.
Είστε έτοιμοι να αμολήσετε καλούμπα!
Δείτε και ένα βίντεο στο οποίο ο Νίκος Μαρκαντώνης, δείχνει βήμα βήμα πώς μπορείτε να κατασκευάσετε ένα χαρταετό.
 
Καλές πτήσεις και... μην ξεχνάτε:
Μείνετε μακριά από τα καλώδια της ΔΕΗ!!!

Δεν υπάρχουν σχόλια: