Μετά την αισιόδοξη και θετική συμφωνία για το όνομα της γειτονικής μας χώρας, μια συμφωνία που υπόσχεται την εδραίωση σχέσεων καλής γειτονίας, φιλίας, συνεργασίας στα Βαλκάνια και μια προοπτική ανταλλαγής γνώσεων, εμπειριών, συναδέλφωσης στην ευρύτερη περιοχή, αναρωτιέται κανείς ποια και τι ποιότητας είναι η υποστήριξη που θα μπορούσαν να παράσχουν στο όραμα αυτό τα ελληνικά ΑΕΙ. Πρώτο και καλύτερο θα έπρεπε να είναι σε θέση να συνδράμει την ελληνική πολιτική σε αυτό το πραγματικά θαρραλέο βήμα το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το 2009 άνοιξε τις πύλες του για τους φοιτητές ένα νέο τμήμα με τον τίτλο «Τμήμα Σλαβικών Σπουδών». Στεγάστηκε επί αρκετά χρόνια σε ένα πατάρι στην οδό Καπλανών και τα μαθήματα γίνονταν σε μικρά δωμάτια χωρητικότητας το πολύ δεκαπέντε φοιτητών σε ένα παλιό κτίριο στα Εξάρχεια. Σκοπός του ήταν η καλλιέργεια των σλαβικών σπουδών, δηλαδή η επιστημονική ενασχόληση με τις Γλώσσες, τις Λογοτεχνίες, την Ιστορία και τον Πολιτισμό των Σλαβικών Λαών. Αυτά περιγράφονται στην ιστοσελίδα του τμήματος.
Έκτοτε όμως έγιναν αλλαγές: Το τμήμα, ευτυχώς, μεταφέρθηκε στον φυσικό του χώρο, στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Αίφνης όμως και χωρίς καν την ενημέρωση, πόσο μάλλον τη σύμφωνη γνώμη, της από τον νόμο αρμόδιας Γενικής Συνέλευσης στο τμήμα χρίστηκε χορηγός ο επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης. Η χορηγία αφορούσε την εκμάθηση της ρωσικής γλώσσας και ανερχόταν στο καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 60.000 ευρώ ετησίως, η διάθεση των οποίων ουδέποτε συζητήθηκε από την αρμόδια Γενική Συνέλευση.
Στο μεταξύ, το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος με αλλεπάλληλες αναπροσαρμογές αντανακλούσε όλο και περισσότερο φροντιστήριο ρωσικής γλώσσας. Καθηγητές και καθηγήτριες ρωσικής γλώσσας, επί συμβάσει και τις περισσότερες φορές χωρίς καν να κατέχουν διδακτορικό τίτλο σπουδών, αναλάμβαναν κάθε χρόνο να διδάσκουν γλωσσικά μαθήματα σε φοιτητές που δεν έχουν ιδέα της γλώσσας, καταλαμβάνοντας τεράστιο χώρο στο πρόγραμμα σπουδών και καθιστώντας τα επιστημονικά μαθήματα που διδάσκονταν από τα μέλη ΔΕΠ «δευτερεύοντα».
Υποσχέσεις περί εκπαίδευσης «καθηγητών της ρωσικής γλώσσας» έδιναν κι έπαιρναν στους πιεσμένους από την οικονομική κρίση φοιτητές που ελπίζουν στην ουτοπική προοπτική να διδάξουν μια γλώσσα την οποία δεν γνωρίζουν καθόλου με την εισαγωγή τους στο τμήμα. Εξίσου «ζωντανό» είναι το τμήμα όταν πρόκειται περί διαφόρων σχολικής έμπνευσης «εορτασμών» (χριστουγεννιάτικες γιορτές με τραγούδια, επετειακές εκδηλώσεις για τα «επιτεύγματά» του κ.λπ.).
Η σημαντικότερη εξέλιξη όμως, αυτή που σφράγισε την ταφόπλακα των σλαβικών σπουδών στην Ελλάδα ως συγκριτικής φιλολογίας και την υποκατάστασή τους με τις αμφίβολης ποιότητας «ρωσικές σπουδές», ήρθε με τη βραχύβια στροφή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ. στη Ρωσία: Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών αποφάσισε το καλοκαίρι του 2015 τη μετονομασία του τμήματος και τη βάφτισή του με τον μάλλον δύσκολα κατανοητό σε άλλη γλώσσα τίτλο «Τμήμα Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Σλαβικών Σπουδών».
Η επίσημη δικαιολογία απέναντι στους διαφωνούντες ήταν πως το «είχαν ζητήσει οι Ρώσοι», προκειμένου να στηρίζουν οικονομικά το τμήμα. Προς στιγμήν φάνηκε κάποιο φως στην καταστροφική αυτή για τις σλαβικές σπουδές στην Ελλάδα ρότα: Η απόφαση της μετονομασίας που διατυπώθηκε ως προεδρικό διάταγμα «κόπηκε» απ’ το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με τη σημείωση πως δεν υπήρχαν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την τήρηση του προγράμματος σπουδών. Ωστόσο η απόφαση αυτή του ΣτΕ δεν φάνηκε να λαμβάνεται υπόψη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τις αρχές του Πανεπιστημίου.
Στις 11.11.2016 και ώρα 19.00, καθώς αναφέρει η σχετική πρόσκληση, έλαβε χώρα στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου εορτασμός με αφορμή τη μετονομασία του τμήματος. Η εκδήλωση, πέρα από τις πανεπιστημιακές αρχές, χαιρετίστηκε από έναν και μόνο ξένο πρέσβη, τον πρέσβη της Ρωσίας. Στην πρόσκληση αναφέρθηκε πως θα παρίστατο ο Προκόπης Παυλόπουλος. Περί απόφασης του ΣτΕ, αδυναμίας τήρησης του προγράμματος, μη ενεργοποίησης της «σλαβικής κατεύθυνσης» ούτε λόγος, εννοείται.
Σήμερα, δύο χρόνια μετά, το τμήμα επιδοτείται ανελλιπώς απ’ τον ευέξαπτο επιχειρηματία, οι σλαβικές σπουδές έχουν περιοριστεί σε μερικά περιφερειακά μαθήματα, ενώ δίνεται μάχη κάθε φορά για τη διδασκαλία άλλων σλαβικών γλωσσών, τα μέλη ΔΕΠ -πάρεξ ενός- δεν διαθέτουν γραφεία, βιβλιοθήκη δεν λειτουργεί - ούτε λειτούργησε ποτέ, οι φοιτητές διδάσκονται ακόμα ρωσικά και κυρίως ρωσικά και η χώρα, που θα χρειαζόταν τώρα παρά ποτέ ένα ισχυρό, ενημερωμένο, ανοιχτό στις εξελίξεις και τη δυναμική τους Τμήμα Σλαβικών Σπουδών, θα πρέπει, για μία ακόμα φορά, να αποδεχτεί την προαιώνια ελληνική εκδοχή της «σλαβολογίας»: Οι Σλάβοι στο Πανεπιστήμιο Αθηνών επιτρέπεται να υπάρχουν ιστορικώς μόνο και μόνο ως οι εκπολιτισθέντες απ’ τους πεφωτισμένους Βυζαντινούς βάρβαροι και στη σύγχρονη ιστορία ως η ουρά των ελληνορθόδοξων Ρώσων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου